Heritages gasping to survive
“Ruta por el patrimonio
amenazado” Alvaro de Cortazar, EL PAIS
XXI . mendeko
bizimoduaren ondorioz askotan ez daukagu ezta segundu bat atzera begiratzeko
eta garai bateko arkitektura itoak ikasteko eta babesteko. Eta hori da Madrilen
gertatzen hari dena, garai bateko obra ezanguratzu asko alde batera utzi dira
eta honek hauen suntzipen geldoa dakar. Honen adibide bikaina Somoza
arkitekturarekin ikusi genuen, nola bertan bera utzita zegoen hiriburu batek,
bere antzinako balio arkitekturala berreskuratu zezakeen, atentsio pixka bat
emanez. Askenen finean, arkitektura, atentsioa baino ez du bilatzen, gure
bizitzaren protagonista izan zen horrek, gaur egun era bat ahasturik dago.
Christopher
Griffits esaten duen bezala, patrimonioaren ongia bukaera bat du eta behin joan
denean ezinezkoa izango da hau berregitea.
Honekin
hausnarketa bat sortu beharko da, gure inguruko arkitektura historikoa
babesteko eta gure hiriburuen nortasuna mantentzeko.
PATIOAK ETA HORMAK MIESEN GARAIA
Arkitekturaren
ezaugarririk erakargarriena honen moldakortasuna da. Arkitekturak bide
ezberdinak hartu ditzake honen helburuak betetzeko. Gauza berdina gertatzen da
Miesen patiodun eraikinetan, bere arkitektura introspektiboa barrura begiratzen
du. Kanpoko inguruneaz ahazten da eta eraikinean soilik zentratzen da.
Horretarako alde batera usten ditu garaiko gardentasuna eta beiraren erabilpena
eta horma opakoetan aurkitzen du edertasuna. Arkitektura honek ez du bilatzen
inguruan txertatzea edo ingurua bereganatzea, arkitektura honek beste helburu
asko ditu eta patioak erabiltzea errekurtso bat baino ez da.
Patioa errekurtso
bezala erabiltzea ez zen Miesen estilo bakarra, Miesek arkitekturaren eta
paisaiaren interpretazio bat planteatzen zuen eta une jakin bakoitzean
soluziorik egokiena topatzen zuen, bere hizkera propioa erabiliz. Eta azken
finean hau da, arkitekturaren “Hall of Fame” ean kokatzen duena.
"THE BIG APPLE"
Programa garatzeko
hamaika bolumen ezberdin proposatu dira, honekin erabileren zonifikazioa eta
pribatutasun maila ezberdinak lortzeko. Honekin hiru zona lortuko dira
nagusiki: tailerren eremua, eraikin publikoen zonaldea (kafetegia,
zuzendaritza, erakusketa gunea,
auditorioa eta liburutegia) eta zona dozentea.
Zona ezberdin hauek
sestra diferentzia bidez markatuko dira, eta horrela hauetara iristeko ibilbide
konkretuak sortzen dira, zona pribatuenetara iristeko bide luzeagoak sortuz,
eta barruan sartzen den jendea zona publikoetan mantentzeko.
Zonifikazio hau
erabileraren arabera egingo da eta kasu batzuetan, erabilera antzekoak dituzten
eraikin horiek, eremu berdinean egoteaz gain lotu egingo dira. Kasu hori ikusi
daiteke ikasgela eta bulegoen eraikinean edo tailerren kasuan, zeinak lotuak
dauden altuera ezberdinetatik.
ZAMORA "La recuperación del carácter perdido"
Lehenik eta behin
eskertzea Francisco Somozari, Zamoraren arimari buruzko azalpena eta bere
lanaren deskribapena.
Somoza
arkitektoaren lanari ezker Zamora herriaren esentzia ikusteko gai gara, bere
lan ezberdinei ezker bertan behera utzita ziren zenbait gune garrantzitsu
berriztatu egin dira eta denok disfrutatzea ahalbidetu du.
Erreforma honen
gauzarik garrantzits
Ibai erroten
kasuan, lana askoz ere zailagoa izan zen, ez baitzegoen ia ezer zutik. Lan
honetarako, ibaian bertan aurkituriko eraikinaren harri originalak erabiltzen saiatu
ziren eta horretarako katalogatu behar izan zituzten. Lan honek, askenean behin
eraikina guztiz eraikita zegoenean bere saria izan zuen. Errotetan interbentzio
totala izan zen, errotaren kanpoaldeaz aparte barnealdea ere erreformatu dute
tokiko makinariaren kopiak jarriz. Teilatua eraikitzerakoan zalantza sortu
zitzaien ea antzina zegoen bezala egin harriarekin edo egurrez planteatu.
Azkenean egurrezko teilatua planteatu zuten eta guztiarekin harmonian dago.
Lan hauetaz
aparte, Zamorazeko arkitektoak beste zenbait berriztapen egin zituen eta
guztira, Zamorazeko herriak zuen espektroa biziagoa da.
Francisco
Zomozari esker, askotan ezezaguna den arkitekturaren atal honetaz ohartzen gara
eta baita, eraberritze proiektuen balioaz.
“Der Himmel über Berlin”
Etengabe
errepikatzen da pelikulan zehar Peter Handke ren poema hau. “Der Himmel über Berlin” pelicula Wim Wenders zuzendariaren obra
ezaguna da. Pelikula Berlinen dirau, bi Alemanietan, pelikula bi aingeruren
eguneroko bizitza azaltzen du nola konpartitzen dituzte egunero ikusitako
gizakien portaerak. Aingeru hauek umeak eta bihotz oneko pertsonengatik
bakarrik dira ikusgai.
Peliculan zehar
gizakien pentsamenduak agertzen dira hauen beldurrak, hauen tristetasunak eta
angeruak hauek entzuteko gai dira. Zuzendariak ikusleari gizakiaren
sentimenduak erakutsiko dizkio, gizakiaren zuntzipena, gizakiaren mina. Honekin
erakutsi nahi digu gizartearen deshumanizazioa, gizartearen suntzipena.
Horreterako filmaketa plano oso onak erabiliko ditu. Suntzipen hauetatik kanpo
dauden bakarrak, umeak dira, haien munduetan murgilduta eta haien
dibertimenduan pentsatzen. Gizartearen gizaki on bakarrak bezala hartzen ditu
Wim-ek eta ondorioz hauek dira, aingeruak ikusten dituzten bakarrak.
Sentimendu guzti
hauek dira gizartearen tristuraren erantzuleak baina, hauek dira gizaki egiten
gaituztena. Eta behin aingerua, gizaki bihurtzerakoan konturatuko da aingeruak
ikusten zuten deshumanizazio horretaz aparte, gizarte eskuzabal bat dagoela.
... como Venecia sin agua ...
Zer da Venecia,
Gaur egun ikusten dugun hiria, edo urteak pasata bertako biztanleen bizitzek
sortzen zuten? Gaur egun ikusten duguna Venecia ahal da edo inoiz vueltatuko ez
den mamu baten apaindura.
Hauek dira
turismoarekin batera betidanik etorri diren zalantzak, askotan turismoaren
ondorioz leku baten pertzepzioa galdu daiteke. Egia da gaur egun ez dela
benetako Venezia ikusten, non eguneroko bizitza kanalen inguruan ematen zen.
Eguneroko erosketak, etxearen garbiketa, lanerako bidea… hori zen kanala
Veneziarentzat. Gaur egun, argazki kamerek hartu dute garai baten bertako
jendearen kaleak ziren kanalak, ehundaka gondolen bitartez kanalak Italiako 66.
Ruta bihurtu dute.
Askoren ustez
turismoaren ondorio larriena da hau, baina ez bakarrik hori, aldaketa hauek
XXI. mendeko bizimoduaren erantzuna da. Dena garbi eta arropa garestiz jantzita
ikusi nahi dugu eta honetarako, herrialdearen aurpegia eta izaera estali
beharra dago. Askok diote, oraindik badirela biluzik dauden herrialdeak, Asian,
Afrikan… Bidai exotiko bezala ezagutzen dira.
Delhiren
erdigunean badirudi turismoa oraindik ez dela bere autobusetik bajatu edo
behintzat hori esan zidan bertako gida turistikoak. Rickshaw baten sartu eta
lurralde “virgen” horren bila joan ginen. Bidean bista atzera eramanez,
konturatzen zinan bata bestearen atzean rickshaw ilara bat zegoela, eta hauek
turistez beterik zeuden “lur aginduaren” bila. Kaleak umeez beterik zeuden
turistei edozer gauza saltzen eta garai bateko haragitegiak, souvenir dendak
bihurtu egin dira. Hau ez da turismoaren arazoa baizik eta honen diruarena.
Herrialdeak,
lurraldeak, mundua apaingarriz bete egin dira eta haien esentzia espektroak baino
ez dira eta espektro hauek ez dira inoiz bueltatuko.
Suscribirse a:
Entradas (Atom)
