ZAMORA "La recuperación del carácter perdido"

Lehenik eta behin eskertzea Francisco Somozari, Zamoraren arimari buruzko azalpena eta bere lanaren deskribapena.

Somoza arkitektoaren lanari ezker Zamora herriaren esentzia ikusteko gai gara, bere lan ezberdinei ezker bertan behera utzita ziren zenbait gune garrantzitsu berriztatu egin dira eta denok disfrutatzea ahalbidetu du.

Erreforma honen gauzarik garrantzits

uena, honen eskala da. Alde zaharraren kale gehienak berriztatu egin ditu, sistema zaharkitu baten parte zirelako. Gehienetan eraberritzerakoan kontu handiz gauzatzen dira lanak esku hartzea minimora emateko asmoz eta hau da gauzarik zailena. Zamorazeko alde zaharraren sarea zaharkiturik zegoen eta ez zituen gaur egungo nahiak betetzen, kotxeak oinezkoen lekua hartu zuten eta XXI. mendeko instalazioak ez zuten lekurik. Hau konpontzeko, Franciscok hiru pabimentuetan oinarrituriko sare bat planteatzen du, alde batetik oinezkoen nortasuna goraipatzeko eta baita euri ura kontrolatzeko. Pabimentu hauek, alde zaharraren izaerarekin bat datoz eta era zehatz batean kokaturik daude. Bistako eraberritzeaz aparte, zeuden instalazioak berristu eta ordenatu egin ziren, kontrola eta handipena errazagoa izateko. Horretarako, lurrazpiko sare berri bat planteatuko du, irisgarria dena.Pabimentoaren sentsibilitate hau, leku guztietara eraman du, bada katedralaren zokaloan euri uraren ondorioz sorturiko arazo bat. Arazo hau konpontzeko, pabimentua altxatu du euri tantek kalte gutxiago egiteko harriari.

Ibai erroten kasuan, lana askoz ere zailagoa izan zen, ez baitzegoen ia ezer zutik. Lan honetarako, ibaian bertan aurkituriko eraikinaren harri originalak erabiltzen saiatu ziren eta horretarako katalogatu behar izan zituzten. Lan honek, askenean behin eraikina guztiz eraikita zegoenean bere saria izan zuen. Errotetan interbentzio totala izan zen, errotaren kanpoaldeaz aparte barnealdea ere erreformatu dute tokiko makinariaren kopiak jarriz. Teilatua eraikitzerakoan zalantza sortu zitzaien ea antzina zegoen bezala egin harriarekin edo egurrez planteatu. Azkenean egurrezko teilatua planteatu zuten eta guztiarekin harmonian dago.

Lan hauetaz aparte, Zamorazeko arkitektoak beste zenbait berriztapen egin zituen eta guztira, Zamorazeko herriak zuen espektroa biziagoa da.

Francisco Zomozari esker, askotan ezezaguna den arkitekturaren atal honetaz ohartzen gara eta baita, eraberritze proiektuen balioaz.

 

Gehiago irakurri

“Der Himmel über Berlin”

Etengabe errepikatzen da pelikulan zehar Peter Handke ren poema hau. “Der Himmel über Berlin” pelicula Wim Wenders zuzendariaren obra ezaguna da. Pelikula Berlinen dirau, bi Alemanietan, pelikula bi aingeruren eguneroko bizitza azaltzen du nola konpartitzen dituzte egunero ikusitako gizakien portaerak. Aingeru hauek umeak eta bihotz oneko pertsonengatik bakarrik dira ikusgai.

Peliculan zehar gizakien pentsamenduak agertzen dira hauen beldurrak, hauen tristetasunak eta angeruak hauek entzuteko gai dira. Zuzendariak ikusleari gizakiaren sentimenduak erakutsiko dizkio, gizakiaren zuntzipena, gizakiaren mina. Honekin erakutsi nahi digu gizartearen deshumanizazioa, gizartearen suntzipena. Horreterako filmaketa plano oso onak erabiliko ditu. Suntzipen hauetatik kanpo dauden bakarrak, umeak dira, haien munduetan murgilduta eta haien dibertimenduan pentsatzen. Gizartearen gizaki on bakarrak bezala hartzen ditu Wim-ek eta ondorioz hauek dira, aingeruak ikusten dituzten bakarrak.

Sentimendu guzti hauek dira gizartearen tristuraren erantzuleak baina, hauek dira gizaki egiten gaituztena. Eta behin aingerua, gizaki bihurtzerakoan konturatuko da aingeruak ikusten zuten deshumanizazio horretaz aparte, gizarte eskuzabal bat dagoela.

Gehiago irakurri

... como Venecia sin agua ...

Zer da Venecia, Gaur egun ikusten dugun hiria, edo urteak pasata bertako biztanleen bizitzek sortzen zuten? Gaur egun ikusten duguna Venecia ahal da edo inoiz vueltatuko ez den mamu baten apaindura.

Hauek dira turismoarekin batera betidanik etorri diren zalantzak, askotan turismoaren ondorioz leku baten pertzepzioa galdu daiteke. Egia da gaur egun ez dela benetako Venezia ikusten, non eguneroko bizitza kanalen inguruan ematen zen. Eguneroko erosketak, etxearen garbiketa, lanerako bidea… hori zen kanala Veneziarentzat. Gaur egun, argazki kamerek hartu dute garai baten bertako jendearen kaleak ziren kanalak, ehundaka gondolen bitartez kanalak Italiako 66. Ruta bihurtu dute.

Askoren ustez turismoaren ondorio larriena da hau, baina ez bakarrik hori, aldaketa hauek XXI. mendeko bizimoduaren erantzuna da. Dena garbi eta arropa garestiz jantzita ikusi nahi dugu eta honetarako, herrialdearen aurpegia eta izaera estali beharra dago. Askok diote, oraindik badirela biluzik dauden herrialdeak, Asian, Afrikan… Bidai exotiko bezala ezagutzen dira.

Delhiren erdigunean badirudi turismoa oraindik ez dela bere autobusetik bajatu edo behintzat hori esan zidan bertako gida turistikoak. Rickshaw baten sartu eta lurralde “virgen” horren bila joan ginen. Bidean bista atzera eramanez, konturatzen zinan bata bestearen atzean rickshaw ilara bat zegoela, eta hauek turistez beterik zeuden “lur aginduaren” bila. Kaleak umeez beterik zeuden turistei edozer gauza saltzen eta garai bateko haragitegiak, souvenir dendak bihurtu egin dira. Hau ez da turismoaren arazoa baizik eta honen diruarena.

Herrialdeak, lurraldeak, mundua apaingarriz bete egin dira eta haien esentzia espektroak baino ez dira eta espektro hauek ez dira inoiz bueltatuko.

Gehiago irakurri